โรงพยาบาลธัญญารักษ์สงขลา

หมายเหตุ : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จฯยังศาลาดุสิดาลัย พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ในเวลา 17.00 น. วันที่ 4 ธันวาคม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้คณะบุคคลต่างๆ รวม 639 คณะ จำนวน 22,294 คน เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคล เนื่องในอภิลักขิตสมัยวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 5 ธันวาคม พระชนมพรรษา 76 พรรษา พระองค์เสด็จฯพร้อมด้วย สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ฯลฯ มี พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เป็นผู้แทนกล่าวถวายพระพร จากนั้น พระบาทสมเด็จพระ เจ้าอยู่หัว มีพระราชดำรัสต่อคณะบุคคลที่เข้าเฝ้า


๏๏๏
ขอขอบใจนายกฯ และท่านทั้งหลายที่ได้มาชุมนุมกันเพื่อให้พร ในโอกาสวันคล้ายวันเกิด นับเป็นกำลังใจที่จะมีชีวิตการทำงานต่อไป ที่นายกรัฐมนตรีพูดถึงกิจการได้ปฏิบัติมาในรอบปี ความจริงรอบปีนี้ส่วนตัวไม่ได้ทำอะไรมากนัก เพราะกำลังกายไม่ค่อยดี ประกอบด้วยการเข้าโรงพยาบาลหลายครั้ง และเมื่อเข้าโรงพยาบาลต้องฟื้นกำลัง เมื่อเดือนก่อนนี้ ได้เข้าไปตรวจร่างกายและใช้เครื่องสมัยใหม่ตรวจดู เขาให้ดูผล บอกให้ระวังหน่อย เครื่งเอกซเรย์ถือเป็นเครื่องธรรมดา แต่สมัยใหม่ที่สุด เวลาเขาเอามาให้ดูก็ตกใจ ทำไมข้างในเป็นเช่นนี้ เขาหักกระดูกให้เห็นข้างใน เพราะกระดูกมันคด อย่างที่ว่าคดในข้องอในกระดูก และงอจริงๆ เชื่อว่าทุกท่านที่ไปเข้าไปคงงอ ดูแล้วก็ตกใจ งอในกระดูกทำให้ประสาทที่อยู่แถวๆ นั้นบิดไป ทำให้เดินไม่ตรง อย่างบางคนบ่นว่า พระเจ้าอยู่หัวทำไมเดินไม่ตรง ใจมันตรง แต่กายไม่ตรง อย่างนี้ก็ทราบ

แต่ที่น่าดีใจอย่างที่สันหลังนั้น ชำรุดมาประมาณ 3-4 ปี แล้วแพทย์บอกว่าอันนี้ต้องซ่อมแซม ต้องผ่าตัด หรืออาจต้องใช้วิธีสมัยใหม่ คือใช้กาวตราช้างไปติด เมื่อทราบจากแพทย์ก็บอกว่า สมัยใหม่เขามีกาวตราช้างสำหรับให้กระดูกอยู่ติดดี เราก็คิดว่าปฏิบัติเองได้ เพราะกาวตราช้าง อีพ็อกซี่เคยใช้มามาก โดยเฉพาะกาวอีพ็อกซี่ใช้สร้างเรือใบ มันทนมาก ใช้ก็ไม่ยากนัก ก็เลยนึกว่าอาจจะใช่ ไปดูเอกซเรย์เห็นตรงที่เป็นกระดูกแหลม เหมือนเอากาวอีพ็อกซี่ไปปะไว้ ปะฝีมือไม่ดีนัก เพราะเลอะไปข้างๆ แต่ไม่เสียหาย แต่ตรงที่จะเป็นกระดูกตอนแรกแหลมๆ ตอนนี้มันป้าน หมายความว่าใช้ได้ ไม่มีปัญหา ประสาทไม่กระทบกระเทือน เป็นอันว่า จากการไปเข้าโรงพยาบาล ก็ทราบว่าร่างกายดีขึ้น แล้วก็ปรากฏว่า ทีหลังมีการเดินก็เดินดูดีขึ้น ไม่เขย่งเหมือนก่อน แต่ยังมีบางแห่งยังซ่อมไม่เสร็จ ต้องใช้เวลานานกว่าจะซ่อมกระดูก นึกว่าน่าจะทำได้ ให้ร่างกายสมบูรณ์

สองปีที่ผ่านมา เข้าทำการผ่าตัด 3 ครั้ง หนักที่หัวใจ ที่เขาเรียกว่า เฮอร์เนียมีสองข้าง เราก็ประหลาดใจที่ว่าปกติเขาทำข้างเดียว นี่เราทำสองข้าง ข้างหนึ่งโป่งออกมาเขาผ่าตัดยัดเอาไส้ที่เลื่อนเข้าไปใหม่ แล้วเอาตะแกรงไปเข้ากรุ ไม่ให้ออกมาใหม่ เขาบอกว่าไม่มีวันออกมาได้ จำคุกตลอดชีวิต อีกข้างหนึ่งเขาบอกว่า เราได้ท่า เอาออกมาบ้าง อันนี้เป็นความผิดของการพัฒนา วันนั้นไปที่ปราณบุรี ที่เขาทำโครงการปลูกป่าชายเลน เขาก็อธิบายใหญ่ เดินไปดูที่เขาอธิบายนั้นเกี่ยวข้องกับการปลูกป่าชายเลนจะทำอย่างไร พอดีมีคนเคยเป็นผู้เชี่ยวชาญทะเล มาพูดถึงป่าบนภูเขา เลยไม่เข้าใจ คนที่เป็นผู้เชี่ยวชาญนั้นเคยเป็นผู้ต้องดูแลทรัพยากรทางทะเล มาที่ทะเล มาพูดถึงป่า ก็ไม่พูดถึงป่าชายเลน พูดถึงป่าบนภูเขา มันผิดประเด็น ก็อธิบายยืดยาว ทำให้ยืนอยู่ไม่ได้นั่ง คนอื่นก็เดือดร้อนไปด้วยบอกว่าพระเจ้าอยู่หัวไม่นั่ง คนอื่นก็นั่งไม่ได้ มีผู้เฒ่า เราก็ผู้เฒ่า บอกว่า ยืนไม่ไหวขาชา ยืน 2 ชั่วโมงครึ่ง สำหรับผู้เฒ่าไม่น้อย

ก็ได้มาดูนิทรรศการ ได้เห็นเรื่อง ไม่ใช่ที่ปราณฯ เป็นภาคใต้ บอกว่าคลองทำไม่ได้ ต้องตัดต้นโพธิ์ ต้นไทร เพราะต้นไทรนั้นตัดไม่ได้ เพราะมีผี ผีจริงๆ ที่ต้นไทรนั้นเขาเป็นที่ประหารชีวิตคน พวกผู้ร้าย ที่นั้นเขาสร้างศาลเล็กๆ เพื่อให้ผีผู้ร้ายนั้นอยู่ ถ้าไปตัดต้นไทรทำคลองตรงไป ชาวบ้านบอกว่าน่ากลัวโดนลงโทษ ก็ดูๆ ไปนึกว่ามีวิธีทำได้ง่ายๆ คืออ้อมต้นไทรนั้นนิดหนึ่ง ถามชาวบ้านที่เขามาเล่าให้ฟัง ถ้าเราให้ชลประทานขุดคลองคดไปนิดเขาจะว่าอะไรไหม ที่ดินตรงนั้น เขาไม่หวง ขอให้เลี่ยงต้นไทรนั้น เป็นอันตกลง รัฐมนตรีก็อยู่ที่นั้น อธิบดีชลประทานก็รับไปทำ ปรากฏว่าทำได้ ไม่ทำให้เสียหายอะไร น้ำไหลได้ดี เป็นอันว่าไปดูป่าชายเลนได้ผล ในการพัฒนาถึงนครศรีธรรมราช ไปดูอะไรที่ไหน ก็เลยไป มาเจอผู้มาจากพิษณุโลกนั้น บังเอิญชาวบ้านคนนั้นมาจากที่อยู่ใกล้แควน้อยของพิษณุโลกที่จะลงมาในแม่น้ำน่าน จำได้ว่าที่ตรงนั้นมีที่น่าจะใช้น้ำ เพื่อทำเขื่อนนับว่าใหญ่พอสมควร จะช่วยเรื่องถ้าขาดน้ำก็กักน้ำไว้ปล่อยลงมา สำหรับทำนา ทำการเกษตร และทั้งหน้าน้ำเวลาน้ำท่วมมามาก จะทำให้แถวพิษณุโลก อำเภอใกล้แถวนั้นน้ำท่วมเกือบทุกปี ถ้าทำเขื่อนนี้ได้ก็จะดี ถามชาวบ้านว่าเห็นด้วยไหม เขาไม่ขัดข้อง เห็นด้วย มีคนที่จะเดือดร้อน สัก 200-300 คน ก็เลยบอกเขาว่าไปเจรจากับพรรคพวกที่นั้น ทางราชการจะช่วยหาที่ให้ และจะมีความเป็นอยู่ดีขึ้น เขาก็รับ ทางรัฐมนตรี อธิบดีก็รับจะไปทำไปดู เขาก็รีบไปดูและรายงานนายกฯ นายกฯบอกว่าอายุ 80 ปี อีก 4 ปี 82 ก็อีก 6 ปี ถึงสร้างเสร็จ ถ้าทำได้ดีไม่มีปัญหา จะช่วยจังหวัดพิษณุโลก และช่วยอีกเขตด้านใต้ของแม่น้ำเจ้าพระยาด้วย ทำให้น้ำไม่ท่วม ไม่แล้ง เพราะว่าเขื่อนนั้นจุได้มาก

ภายหลังมีคนเอะอะโวยวายว่าสร้างแล้วจะมีแผ่นดินไหว ประเด็นนี้ต้องศึกษา เพราะทั่วทุกแห่งแผ่นดินไหวเกิดขึ้นได้ ต้องศึกษาร่องรอยที่จะร้าวได้ โลกของเราไม่ได้แข็งแรง โลกของเรามีรอยร้าวในดิน ในหินก็มี และรอยร้าวในการเมืองมีมาก ฉะนั้น ก็กลัวเหมือนกันว่าสร้างเขื่อนนี้จะทำให้รอยร้าวในดินเกิดแผ่นดินไหวโครมมาเราจะเดือดร้อน ที่เดือดร้อนที่สุด คือรอยร้าวในคน คนเดียวก็ร้าวได้ อย่างที่กระดูกร้าวต้องปะด้วยกาวอีพ็อกซี่ ระหว่างคนหลายคน ให้หมู่คนมีรอยร้าวก็ลำบากมาก ต้อง หาวิธีประสาน สมานความร้าว แถวหน้านี่ทั้งแถว ครูใหญ่ทั้งนั้น รอยร้าวนั้นเยอะระหว่างคนหลายพวก ติดๆ กัน ไม่ติดกัน ไม่สามัค คีกัน อันนี้ควรจะพูดตอนท้ายให้ท่านทั้งหลายที่นั่งอยู่ใกล้ๆ กันอย่าได้มีรอยร้าว ให้สามารถสมานสามัคคีกันได้ ควรจะพูดตอนท้าย แต่อันนี้เพิ่งเริ่มพูด อย่าคิดว่าจะจบแล้ว เพิ่งเริ่มถึงไปปราณบุรี ใช้ใจบินไปปักษ์ใต้ นครศรีธรรม ราช ไปเยี่ยมต้นไทรที่มีผีหลอก แล้วก็ไปพิษณุโลก สร้างเขื่อน หมายความว่า วันนั้นไปคุ้ม ไปดูเขาปลูกต้นโกงกาง แล้วได้ทำโครงการเพิ่มเติม หมายความว่าไม่ต้องไปไหนมาก แต่ด้วยใจเราสามารถไปพัฒนาทั่วประเทศ ทั่วทุกแห่ง

เมื่อสักครู่คิดหลายอย่างจากที่นายกฯพูด ยังมีมากที่ควรจะทำ แล้วก็ที่นายกฯพูดว่ามีสื่อมวลชนมาพูด มาถามว่าจะต่อสู้ลัทธิที่คุกคามประเทศไทยเวลานั้น เขาถามจริงๆ นี่เป็นเวลา 20 กว่าปี กำลังวุ่นวาย เขามาสัมภาษณ์หลายครั้ง เราจำได้ทีเดียวที่เขาถาม ในห้องทำงานนั้นมีแผนที่ใหญ่อยู่บนฝา แล้วให้เขาดูว่าเราไปทำอะไรที่ไหน เขาถามว่าที่ท่านทำนี้ สำหรับต่อสู้ก่อการร้ายใช่ไหม ก็ถามว่าก่อการร้ายอะไร มีทุกแห่งทั้งในเมืองก็มี แต่ว่าที่เราไปดู เราไม่ใช่จะไปปราบก่อการร้าย พูดจริงๆ อย่างที่นายกฯบอก เรามาปราบความจน ความเดือดร้อนของประชาชน ที่ก่อการร้ายก็บรรเทา ไม่มี ถึงว่าจะต้องพยายามปราบความจน ในการปราบความจนนั้น ต้องพัฒนาอาชีพความเป็นอยู่ของประชาชน เป็นอาชีพไม่ใช่เพียงแต่ปลูกผัก ถั่ว งาให้หลานเฝ้า แต่เป็นเรื่องของความอยู่ดีกินดี ความรู้การศึกษาที่กล่าวว่า ต้องช่วยให้การศึกษาดีขึ้น เพราะถ้าการศึกษาไม่ดี คนไม่สามารถทำงาน การศึกษาต้องได้ทุกระดับ ถ้าพูดถึงระดับสูง หมายความว่า นักวิทยาศาสตร์ขั้นสูง ถ้าไม่มีการเรียนขั้นประถม อนุบาล ไม่มีทางที่จะให้คนไทยขึ้นไปเรียนขั้นสูง หรือเรียนขั้นสูงไม่ดี ซึ่งเดี๋ยวนี้ก็ยังไม่ดี เพราะขั้นสูงนั้นต้องมีรากฐานจากขั้นต่ำ

ถ้าไม่มีก็เรียนขั้นสูงไม่รู้เรื่อง ก็จะทำอะไรที่น่ากลัว อย่างคนที่ทำระเบิดได้ ซึ่งไม่ยากเลย แต่ก่อนนี้นึกว่ายาก แต่แท้จริงไม่ยาก ที่เขาระเบิดเมื่อเร็วๆ นี้ ที่เกิดขึ้นที่ตะวัน ออกกลาง เขาไม่ได้ใช้ระเบิดปรมาณูอย่างที่กลัวกัน ใช้ปุ๋ย เอาปุ๋ยมาใส่ระเบิดทั้งตึก อย่างเมืองไทยก็มีเหมือนกัน เอาระเบิดปุ๋ยมา เดชะบุญ ระเบิดปุ๋ยนั้นมีผีอยู่ ทำให้เจอได้ว่ามีระเบิดปุ๋ย ครั้งนั้นหลายปีอยู่แล้ว ถ้าผีไม่อยู่ระเบิดนั้น ผีจริงๆ คนเขาฆ่าใส่เข้าไปในถังปุ๋ย ผีมันทำอย่างไรไม่ทราบ มันโวยวายคนก็เจอ ทำให้เรื่องราวมีอยู่ว่า รถบรรทุกปุ๋ยนั้นมาชนกับรถจักรยานยนต์ เขาก็อยู่ เขาก็กลัวเหมือนกันถ้าแล่นต่อไป คนขับก็ถูกจับ อย่างไรก็ถูกจับอยู่ดี คนขี่จักรยานเขาไปเจอผีในระเบิด ผีในที่นี้หมายถึงคนตาย เลยไม่ระเบิดก็เป็นหมัน

เมื่อเร็วๆ ที่ระเบิดตึกที่แบกแดด ใช้ระเบิดปุ๋ยนี่เอง ไม่ใช่ระเบิดปรมาณู หมายความว่าวิชาการที่เรียนเอาปุ๋ยมาระเบิดตึก ไม่ได้วิชาการชั้นสูงนัก ไม่ใช่เทคโนโลยี ตอนนี้ทราบ ไม่งั้นจะไม่เชื่อเลย ปุ๋ยที่ปลูกข้าว ปลูกผักทำเป็นระเบิดได้ ตอนที่มีก่อการร้าย แถวบุรีรัมย์ มีทหารมาพูดนี่เกษียณแล้ว ตอนนั้นเป็นพันโท เขาใช้ระเบิดปุ๋ยนี่ทดลองแล้วถ่ายภาพยนตร์ให้ดู ระเบิดแรงมาก เขาบอกว่าเราไม่มีอาวุธที่มีประสิทธิภาพสูง ใช้อย่างนี้ดี เขาก็ทำหมายความว่าทหารไม่ใช่นักวิทยาศาสตร์ เขาก็ใช้ปุ๋ยนี้มาเป็นระเบิด ทางราชการไม่ได้มีอาวุธยุทโธปกรณ์มากนัก แต่ทหารในสนามเขาคิดทำ พัฒนาอาวุธที่จะทำให้ร้ายแรง ระเบิดศัตรูได้ ที่พูดถึงคนที่มีความรู้ถ้ามีความคิดพลิกแพลงได้ ก็ทำอะไรได้มาก นายทหารคนนั้นก็เรียนจากนายร้อยพระจุลจอมเกล้า สอนอะไรก็ดีเหมือนกัน แต่ไม่ได้สอนทำระเบิด แต่มีราก ฐานความคิดที่แหวกแนว ถ้ามีความคิดตั้งแต่เด็ก ก็สนใจที่จะพัฒนาอะไรๆ ได้มาก ถ้ามีความคิดสูง ยิ่งดี ที่ในหลวงพูดเร็วๆ นี้ พวกนักเรียนไปแข่งขันโอลิมปิก ไม่ใช่วิ่งหรือกีฬา แต่โอลิมปิกวิชาการครั้งหลังนี้ไป นับว่าดีขึ้นได้เหรียญทองมาเพิ่มเติม แต่ก่อนไม่ได้ อันนี้สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ พี่สาวสนใจมาก มาบ่นว่า นักเรียนมีความรู้ไม่พอ เพราะฐานรากไม่พอ ไม่ดี และฐานรากมาจากไหน มาจากโรงเรียนตั้งแต่อนุบาล ประถม มัธยม ถึงขั้นอุดมศึกษา ต้องพัฒนาให้ดี และพัฒนาวิธีความคิด วิธีคิดให้มีความซุกซนในความรู้ เมื่อซุกซนก็อยากเรียนรู้ในสิ่งที่เป็นประโยชน์ อันนี้เป็นสิ่งสำคัญ

ข้าพเจ้าเองเรียนในชีวิตที่เรียนตั้งแต่เด็ก เริ่มต้นที่เมืองไทย เข้าอนุบาลอายุ 3-4 ขวบ จนกระทั่งถึงเข้าโรงเรียนอายุ 5 ขวบ แต่ไม่ได้เรียนต่อในเมืองไทย เพราะต้องตามเสด็จไปต่างประเทศ เข้าโรงเรียนตั้งแต่อายุ 6 ขวบถึง 17 ปี ไปอยู่โรงเรียนอนุบาลถึงชั้นมัธยม พยา ยามศึกษาในหลักสูตรของโรงเรียน ที่เขามีนับว่าสัดส่วนของเขาดี ทำให้คิด เขาสนับสนุนให้คิด ไม่ใช่สมัยนี้เมืองไทยเขาหาว่า ครูบังคับนัก เรียน แต่ว่าวิธีคิดใหม่ของรัฐบาล ต้องให้นัก เรียนสอนครู ซึ่งเป็นไปไม่ได้ เพราะเด็กเพิ่งเกิด เพิ่งเห็นโลก จะสอนครูได้อย่างไร แต่จริงครูบางคนสอนไม่เป็น รัฐมนตรีบางคนก็สอนไม่เป็น แต่ถ้าสอนให้ถูกหลัก จะทำให้เด็กสอนครูได้ ซึ่งไม่ใช่เด็กสอนครู แต่เด็กเกิดมีปัญหาอะไร ยอมให้เด็กพูดขึ้นมา เอ๊ะ...นี่อะไร เท่ากับสอนครู ถ้าเด็กร้องขึ้นมาว่า เอ๊ะ...นี่อะไร โดยมากครูโกรธ ดูถูกครูรึ ครูก็ทำโทษ หมาย ความว่า ปฏิรูปการศึกษา ให้เด็กเกิดสงสัยได้ อย่าไปนึกว่าสงสัยครู หรือสงสัยอธิบดี ปลัดกระทรวง ผู้ช่วยรัฐมนตรี รัฐมนตรีช่วยว่าการ รัฐมนตรีว่าการ ถ้าเด็กร้องขึ้นมาเอ๊ะ...นี่อะไร ฟังเขา อันนี้ที่หมายถึงฟังเด็ก เพราะความที่เด็กไม่ใช่เขาเรียนรู้มา แต่บางคนเขามีความคิดที่แปลกๆ แหวกแนว เมื่อแหวกแนวร้องเอ๊ะ...ก็ฟังเขา

การที่บอกอย่างนี้เพราะประสบการณ์ของตัวเอง เมื่อเด็กๆ ไปร้องเอ๊ะ...ทำไมเป็นอย่างนั้น ครูก็ดี ครูฝรั่งเขาบอกว่า เขาอธิบายว่าเอ๊ะนี่คืออะไร เราพอใจก็สนใจต่อไป ที่ร้องเอ๊ะ เขาไม่ได้สอนในโรงเรียน อย่างประวัติศาสตร์เขาสอนเรื่องที่เดี๋ยวนี้เป็นปัญหา เมโสโปตาเมีย เขาสอนเพียงเล็กน้อย เราไปสนใจเมโสโปตาเมีย ก็คืออิรัก ที่เป็นเมโส แปลว่าระหว่าง โปตาเมียคือ แม่น้ำ คือแม่น้ำสองแม่น้ำ ไทกริสกับยูเฟรติส เจริญมากสมัยนั้น เขาก็สอน แต่ว่ามีบางเมืองสำคัญพอๆ กัน เวลานั้นเป็นเวลา 70 ปีแล้ว เมื่อ 40 ปีก่อน ที่ฝรั่งยังไม่ได้ศึกษาดี ยังไม่ได้สอน มาสมัยนี้เมืองที่เราสนใจ เดี๋ยวนี้เขาถือเป็นเมืองสำคัญกว่าแบกแดด เมืองบาบิโลน ก็ดีได้ไปซื้อหนังสือมา ไปเจอเมืองที่เรียกว่า อู ตอนนั้นไม่มีใครรู้จัก ครูก็ไม่รู้จัก เราก็ร้องเอ๊ะ...มันน่าสนใจนะ ซื้อหนังสือมาอ่าน คล้ายเป็นผู้เชี่ยวชาญทางประวัติศาสตร์โบราณ มาเดี๋ยวนี้เกิดสงครามอ่าว สงครามที่ในเมโสโปตาเมีย อเมริกันไปอยู่ที่นั่นก็ลำบากใจ เราก็รู้ว่าประชาชนแถวนั้นมีประวัติศาสตร์อย่างไร หลายพันปี

ประวัติศาสตร์แถวนั้นมีความสำคัญของโลก ฝรั่งถือว่าประวัติศาสตร์ที่สำคัญ มีอียิปต์ เมโสโปตาเมีย กรีก ตอนนั้นเขาไม่รู้จักประวัติศาสตร์จริง แต่มาเดี๋ยวนี้เขารู้จักประวัติศาสตร์อินเดีย ประวัติศาสตร์จีน อเมริกาไม่พูดถึงเพราะเป็นประวัติศาสตร์ใหม่ ที่เขาก็ศึกษาพวกอินเดียนอเมริกา เพราะเขานึกว่าเดินทางไปเจอเมือง ดินแดน เขานึกว่าไปถึงอินเดีย ภารตะ เขาเลยเรียกพวกนั้นว่าอินเดียน ความจริงไม่ใช่เป็นคนละพวก ตอนศึกษา ข้าพเจ้าเองเกิดสนใจประวัติศาสตร์ของพวกมายา เพื่อนๆ เด็กๆ ก็ไม่รู้จักเพราะไม่เคยเรียน เขาไม่สอน ในโรงเรียนครูไม่สอน เราก็ต้องสอนครู มันก็แปลก เราทำตามนโยบายของนายกฯ ตั้งแต่นายกฯยังไม่เกิด เราสอนครู ลงท้ายครูก็ยอมรับ ดีอยู่ที่ครูยอมรับ เราไม่ถูกดุแบนไปเลย แต่ท่านนายกฯ เห็นควรให้เด็กๆ สอนครูได้ ถูกต้อง แต่ว่าให้เด็กสอนครูจนกระทั่งครูไม่ได้สอนเด็ก อันนี้เป็นไปไม่ได้

ถ้าเด็กสอนครู อันนี้ไม่ก้าวหน้า ครูดีๆ ยังมี อย่างน้อยในนี้ก็มีครูดีคนหนึ่ง นายกฯ ที่ให้เด็กสอนครู สังเกตนายกฯสอนเด็ก ให้เด็กสอนครู แต่ท่านนายกฯไม่ยอมให้เด็กสอนนายกฯ อันนี้ที่นายกฯไปสอนเด็กก็เป็นหมัน เพราะนายกฯไม่ยอมให้เด็กสอน สังเกตดูได้เห็นนายกฯสอนแบบโบราณ อย่างนี้นายกฯไม่ค่อยชอบ ชอบสมัยใหม่ ไม่ต้องน้อยใจ ข้าพเจ้าเองก็เจอ เมื่อตอนที่เขามีไอทีใหม่ๆ เขาบอกว่า พระเจ้าอยู่หัวเป็นที่เชี่ยวชาญไอที เราก็เหนียมเหมือนกัน เพราะไม่รู้ว่าไอทีคืออะไร ไอทีเป็นอะไรไม่ทราบ เลยต้องศึกษาว่า ไอทีคืออะไร ลงท้ายไม่ค่อยรู้เรื่อง แต่ว่าทำท่ารู้ เพราะใช้ แต่ก่อนไม่ได้ใช้คอมพิวเตอร์ ตอนแรกที่ใช้คอมพิวเตอร์ ตั้งใจใช้ไม่ใช่สำหรับการรีเสิร์ชอะไร นี่ติดจากนายกฯ พูดภาษาฝรั่ง

เขาว่าไอทีต้องค้นคว้า วิจัยต่างๆ แต่เราไม่ได้ทำอย่างนั้น เราตั้งใจจะเขียนโน้ตดนตรี เพราะเขียนด้วยมือไม่สวย เขาก็มีวิธีใช้ ละมุนภัณฑ์สำหรับดนตรี ละมุนภัณฑ์ไม่ค่อยรู้เรื่อง ละมุนมันนิ่ม ทำไปทำมาละมุนภัณฑ์สำหรับดนตรีก็ใส่เครื่องดนตรีในคอมพิวเตอร์ ใส่เข้าไปใช้ไม่ได้ดี เราก็ตกแต่งของเราเอง ที่เขียนโน้ตดนตรีทุกวันนี้ใช้ละมุนภัณฑ์ของตัวเอง แต่เขียนยาก ก็ใช้ได้ แก้ได้ ที่ใช้ก็ลำบากเพราะเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้ทุกวันนี้อายุ 16 ปีแล้ว ได้มาก่อนอายุ 60 ปี ท่านนายกฯทราบ ต้องถวายเครื่องที่ทันสมัยหน่อย ความจริงได้รับเครื่องทันสมัยใหม่ มา 5-6 รุ่นแล้วที่ใช้อยู่เดี๋ยวนี้ ปีต่อไปก็มีอีกอัน เขาเอามาให้ ไม่ได้ใช้ อันแรกเราซื้อ ไม่ทันใช้ล้าสมัยแล้ว ต่อมามีอีกอัน ต่อมาก็มีอีกอัน ซิสเต็มก็เปลี่ยน จนกระทั่งเราไม่ไหว ตามไม่ทันก็ใช้อันบุโรนั้น กลัวว่าอีกสัก 2 ปีมันจะระเบิด ถ้าทำไม่ดีมันจะระเบิด เพราะใช้มากเกินไป เพราะใช้อย่างปัญญาอ่อนมาก ไม่ใช้อย่างก้าวหน้า

มานึกดูทำอย่างไรจะใช้คอมพิวเตอร์อย่างทันสมัย ไม่อายนายกฯ มานึกว่าเมื่อคอมพิวเตอร์หมดอายุจริงๆ จะก้าวหน้ามาก จะต้องเรียน สอนครูไม่ได้ เพราะครูเกษียณหมดแล้ว นึกว่าต้องมาพึ่งครูทักษิณ ไม่มีแล้วครูในเมืองไทย มีแต่ครูทักษิณ นี่ก็อีกหน่อยคงต้องเดือดร้อน นายกฯเดือดร้อนเพราะต้องมาสอน ไม่มีเวลาไปทำอะไรอื่น สอนแล้วเราไม่เข้าใจก็ต้องสอนอีก นายกฯทักษิณก็บอกว่าข้าพเจ้าเป็นครู ต้องฟังลูกศิษย์ เราก็ต้องสอนครู มันเป็นอย่างนี้ วิธีการศึกษาสมัยใหม่ของนายกฯ คืออย่างนี้ ต้องสอนครูทักษิณ ใครๆ ต้องสอน แต่มันไม่ใช่ บูรณาการ บูรณาการเราไม่รู้ก็ไม่เข้าใจ ตอนนั้นนายกฯไปประชุมก่อการร้ายที่บาหลี มีรองนายกฯมาพูดบูรณาการ ซีอีโอ เราก็มึนเหมือนกัน ท่านพูดว่าบูรณาการ แล้วซีอีโอ เราไม่ทราบว่าท่านพูดอะไร เลยอยากถามท่านเหมือนกัน ท่านเป็นครู ทำไปทำมามาขอให้เราสอน ขอให้เราสอนซีอีโอ เราก็บอกว่ามิบังอาจ ที่จะสอนซีอีโอ

ซีอีโอเขาใหญ่ เขาสั่งได้ทุกอย่าง ตอนหลังปรากฏว่า ถ้าถามเขา ไปเจอซีอีโอที่หัวหิน ไม่กี่วันจะเริ่มเอเปคที่กรุงเทพฯ จะแล่นรถก็ไม่ได้เพราะน้ำท่วม เขาบอกว่าแล่นรถไปไม่ได้ น้ำท่วมรถ ก็นั่งไม่ได้ เลยไปเจอกับผู้ว่าฯซีอีโอ เขาก็งง ที่ว่าผู้ว่าฯซีอีโอเป็นคนเก่ง แต่ซีอีโอสั่งไม่ได้ แต่คนที่สั่งต้องรู้เรื่อง ท่านผู้ว่าฯเพิ่งมา 2 อาทิตย์ ไม่รู้จักทีเลย ไม่เคยมา ผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาก็ทำหน้าที่ซีอีโอเหมือนกัน บอกว่าน้ำที่ถนนมีน้ำหนึ่งเมตร ซึ่งรถแล่นไม่ได้ ทำไปทำมา ภายในชั่วโมง เขาบอกว่าเขาจัดการได้แล้ว น้ำมีเพียง 10 เซนติเมตร เอ๊ะเป็นอย่างไง หมายความว่าผู้ว่าฯซีอีโอเรียนรู้ไม่ให้ปล่อยน้ำไปทางนี้ ให้ปล่อยไปทางโน้น ท้ายสุดก็แล่นรถไปได้ ที่ประชุมเอเปค มีสเตตวิซิตทั้ง 3 ขากลับแห้ง ถึงให้เงิน 18.1 ล้านบาทให้กับเขา เพื่อจะทำ เพราะน้ำไม่ไป ไม่ลง ถูกกัก มีคันเขื่อน ที่เขาทำไว้ไม่ให้น้ำทะเลเข้ามา น้ำทะเลไม่เข้า แต่มีน้ำเขื่อนปล่อยออกมา มันไม่ออก เรื่องเป็นอย่างนี้ วิธีปราบน้ำท่วมหรือน้ำแล้ง ถ้าน้ำแล้งต้องกั้นไว้ให้น้ำใช้ประโยชน์ได้ ถ้าน้ำมากต้องปล่อยให้ออกไป เมื่อทำไม่ได้กั้นน้ำทะเลไม่ให้เข้า น้ำจืดมาท่วม 1 เมตรความจริงมากกว่า ออกไม่ได้ จึงต้องตัดถนนหรือเขื่อน กั้นน้ำเค็ม

หลักวิชาของชลประทาน เป็นเรื่องของชลประทาน เขื่อนเพชร รับน้ำจากแม่น้ำเพชร แล้วยกระดับน้ำขึ้น สำหรับดันให้เข้าไปในคลองส่งน้ำ เขาเอาใช้ในนา ในสวนที่ต้องการ ในยามปกติเป็นอย่างนั้น มีเขื่อนยกระดับน้ำดันเข้าไปในคลอง ซึ่งส่งไปที่ทำการเพาะปลูก ตอนนี้น้ำมาก คลองต้องระบายน้ำโดยที่เพชรบุรีไม่มีคลองระบาย มีแต่คลองส่งน้ำ ท่านอาจไม่เข้าใจความแตกต่างระหว่างคลองส่งน้ำ กับคลองระบายน้ำ ส่งน้ำก็เอาน้ำส่งไปที่ที่ต้องการ ระบายน้ำก็เอาน้ำออกจากที่ที่ไม่ต้องการ ที่เพชรบุรีไม่มีคลองระบายน้ำ ไม่มีประตูควบคุมน้ำ ประตูกั้นน้ำ เลยทำให้วุ่นวาย ไม่ใช่ความผิดของท่านผู้ว่าฯซีอีโอ เพราะท่านไม่รู้ ไม่เคยเรียนชลประทาน เรียนดูแผนที่ที่นายกฯบอกว่ามีวิชาดูแผนที่ แต่ท่านเรียนเร็ว ลงท้ายก็เรียบร้อย เราเชื่อว่าปีหน้าไม่มีน้ำท่วมเพชรบุรี แต่ก็ต้องทำโครงการให้ครบถ้วน

ที่นายกฯพูดถึงโครงการกุยบุรี ทำนานแล้ว เป็นเขื่อนเก็บน้ำ 30 ล้านลูกบาศก์เมตร น้ำต้องปล่อยออกมาสมทบทำให้น้ำท่วมด้านประจวบคีรีขันธ์ ที่ทำเขื่อนนั้นไม่ได้สูงใหญ่ เพราะไม่มีเวลา สมัยที่สร้างนั้นมีก่อการร้าย ช่างไม่กล้าที่จะชักช้าอยู่ที่นั่น มีช่างถูกยิงตาย แล้วเจ้าหน้าที่ตำรวจที่ดูแลถูกระเบิด ไม่ใหญ่พอ แต่ทีหลังคนก็เข้าไปทำมาหากินมากขึ้น เลยลำบากในการจะสร้างเพิ่มเติม มิหนำซ้ำยังมีก่อการร้าย ช้างอยู่ในนั้นก่อการร้าย คนที่อยู่ในนั้นก็เคยก่อการร้าย เท่ากับกรรมสนองกรรม คือคนที่เคยทำ ช้างก็มาก่อการร้ายกินสับปะรด อันนี้เราต้องทำโครงการช่วยช้าง เพื่อให้ช้างไม่มากินของเกษตรกรในนั้น เกษตรกรก็เชื่อ เพราะรู้ว่าก่อการร้ายเป็นอย่างไร ก็ต้องสร้างเขื่อนให้เก็บน้ำดีขึ้น อย่างมากที่สุดขึ้น 2 เมตรกว่าๆ นับว่าจะดีได้น้ำเพิ่มเติม 9 ล้าน ลบ.ม. นับว่าไม่เลว ไม่มาก สู้ที่อื่นไม่ได้ แต่ดีกว่าไม่มี ความจริงควรมีอย่างนี้ทั่วตลอด ให้สามารถเก็บน้ำ ป้องกันไม่ให้น้ำท่วมตอนหน้าฝน ไม่ให้น้ำแล้ง ให้มีน้ำใช้สำหรับการกสิกรรม บริโภค เดี๋ยวนี้ทั่วโลกบ่นว่าขาดน้ำๆ ระหว่างที่บ่นขาดน้ำ มีคนเขาตายเพราะถูกน้ำท่วม ตายไปเกือบ 10 คนแล้ว ทำไมเพราะเขาไม่ได้ทำโครงการระบายน้ำที่ถูกต้อง

ในแผนที่เขาโชว์มา มันผิด ถ้าแก้ไขมันลำบาก วิธีที่เขาทำในกรุงเทพฯเป็นห่วง ถ้าทำโครงการกั้นน้ำไม่ให้ท่วมกรุงเทพฯ กำลังสนใจ เพราะคันข้างแม่น้ำเจ้าพระยาตลอดกรุงเทพฯ ถ้าทำให้สำเร็จ ให้มีประสิทธิภาพสูง น้ำก็จะท่วม เพราะน้ำสูงขึ้น เป็นหลักของชลศาสตร์ ถ้าทางระบายน้ำ หรือทางคลอง แม้แต่ท่อ ถ้าแคบ ต้องทำให้สูงขึ้น เพื่อให้น้ำผ่านได้มากขึ้น แต่ที่กรุงเทพฯลำบากมาก เพราะน้ำอยู่ไกลทะเล ขึ้นสูง น้ำทะเลก็ขึ้นสูงมันหนุนกัน ก็ท่วม มันไม่มีที่จะอยู่ ต้องทำโครงการให้น้ำมีที่อยู่ ถึงมีโครงการแก้มลิง ณ ต่างประเทศเดี๋ยวนี้เขาทำแก้มลิง แม้แต่ผู้ที่เป็นต้นตำรับ ของโครงการป้องกันน้ำท่วม ที่นิวออร์ลีนส์ และกองพันทหารช่างของอเมริกันที่เขาทำ มีการป้องกันน้ำท่วมที่นิวออร์ลีนส์เป็นเมืองอยู่ต่ำกว่าทะเล ทำเขื่อนสูงเป็นกำแพง ตลอดรอบ น้ำทะเลไม่เข้า แต่เขากั้นปิดแม่น้ำมิสซิสซิปปี้ไม่ได้ เพราะต้องมีทางให้เรือเข้า เขากำลังเดือดร้อนเพราะมิสซิสซิปปี้น้ำมากขึ้น เขากั้นไม่ให้มิสซิสซิปปีแผ่ออกมา แต่มีโครงการเหนือนิวออร์ลีนส์ เป็นทางบายออกทะเลไปลงแก้มลิงยักษ์ของเขา ไม่ใช่แก้มลิงแต่เป็นทะเลนั่นเอง

น้ำลงมาเขาก็ปล่อยไปข้างๆ ไม่ใช่คลอง ปกติน้ำไม่ท่วม ขออนุญาตใครอยากไปทำกสิกรรมที่นั่น ทางการเขาไม่รับรองน้ำจะไม่ท่วม ถึงเวลาน้ำก็ท่วม ไม่ท่วมนิวออร์ลีนส์ แต่เดี๋ยวนี้กำลังเดือดร้อนเพราะเจ้าพระยานั้นมีผักตบชวา น้ำไม่ไหล ไหลยาก อยากรู้ต้องถาม ให้พวกเอ็มไอทีที่มาช่วยเรื่องของเมืองไทย ถ้าเมืองไทยไม่พยายามแก้ไขสถานการณ์น้ำท่วม กรุงเทพฯนี้จะถูกคนขู่มาหลายปีแล้ว ฟังๆ ไม่อยากพูดความจริง เพราะความจริงเป็นจริงได้ กรุงเทพฯจะท่วม ชอบสูบน้ำบาดาล กรุงเทพฯทรุด อย่างสวนหลวง ร.9 ขุดไปเป็นพรุ ดินเปรี้ยว ทั่วกรุงเทพฯดินเปรี้ยว มีคนเขาซื้อดินเพราะไปขุดดินมาขาย อย่างสวนหลวง ร.9 ดินโหว่ เพราะไปแอบขุดดินมาขาย แต่สมน้ำหน้า คนที่ซื้อดินมาปลูกต้นไม้ ต้นไม้ตายหมด ดินเปรี้ยวทำอะไรไม่ได้ ตอนนี้ถ้าเอาดินของสวนหลวง ร.9 ต้องมาจ้างพระเจ้าอยู่หัว จ้างเทคโนโลยีการแก้ดินเปรี้ยว ไปเรียนที่พิกุลทอง จ.นราธิวาส ซึ่งเปรี้ยว ตอนขุดดินทำบ่อน้ำ บ่อเลี้ยงปลา ปลาโดดหนีไป ไม่เคยเชื่อ ปลาเงินปลาทองกระโดดหนีหมด ไปปลูกดอกบัวๆ เหี่ยว เราต้องแก้ไขจนได้ไม่ให้เปรี้ยว จนปลูกข้าวได้ น้ำท่วมที่ที่เปรี้ยวคงไม่มีใครกี่คนได้เห็นดินพรุเป็นอย่างไร เขาขุดไป 2 เมตร ข้างบนสีแดงๆ แต่ลงๆ ไปสีเขียว สีม่วง นั่นเป็นดินที่มีกำมะถัน โดนอากาศกับน้ำกลายเป็นกรดกำมะถัน ทางพัฒนาที่ดินบอกว่าขุดอย่างนั้นตายแน่ กลายเป็นกรดกำมะถันทำอะไร ปลูกไม่ได้

ขุดดีๆ มาทำโรงงานกรดกำมะถัน สร้างโรงงานทำแบตเตอรี่ ทำให้ได้ไฟฟ้าที่หายาก ทำไปทำมา วิธีของเรา ภายใน 2 ปี ได้กินข้าว แต่ก่อนที่ อ.ตากใบ ติดกับ อ.เมือง ชาวบ้านปลูกข้าวไม่ได้ ตอนแรกขึ้นเขียว แล้วเหลืองเพราะแห้งตาย มีเป็นหย่อมๆ ที่เขียว ในที่สุดได้ข้าวไร่หนึ่งได้ประมาณไม่ถึงครึ่งถัง ไปทำวิธีแก้ไข 2 ปี เขาได้ข้าวไร่ละ 30 ถัง เวลาเขาชวนไปดู ก็ได้เห็นข้าวใส่ในถุงเล็กๆ วางข้างทาง เราก็จอดอยู่ เขาก็ยกข้าวถุงๆ มาใส่จนเต็มรถเยอะแยะ ก็บอกว่าให้ไว้กิน เขาบอกมีถมเถ ไว้ขายแล้ว เพราะอันนี้เป็นเทคโนโลยีที่ทันสมัย เป็นวิชาการที่ทำให้ดินเปรี้ยวเป็นดินที่ใช้ได้ เราก็ทำได้ แต่ก่อนไม่ได้ทำ แต่ทำเทคโนโลยีใหม่ๆ ต่างๆ เหล่านี้เป็นเรื่องของต้องศึกษา ต้องใช้จินตนาการด้วย ไม่ใช่มีในตำรา ถ้ามีในตำรา ฝ่ายมลายูก็ทำแล้ว

วิธีปลูกข้าวไม่เหมือนของเรา เราเพิ่งพบวิธีปลูกข้าวในพรุ ทำให้นราธิวาสมีกินแล้วขายได้ อันนี้นี้หมายความว่า ต้องสอนให้เด็กๆ มีจินตนาการ ตอนนี้ฝ่ายมลายูเขาก็มีเทคโนโลยีสูง เราก็ชื่นชมรัฐบาลมาเลเซียเขาเก่ง มีความสามารถ ฉลาด แต่ตอนนั้นเขาปลูกข้าวไม่เป็น ต้องเอาคนไทยไปสอน แต่ที่เราสอนได้ จากคนที่มีความรู้แล้วเรียนเกี่ยวกับการเกษตร แล้วมาพลิกแพลงให้สามารถทำให้ดินมีผลิตผลได้ อันนี้เป็นสิ่งสำคัญเกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจ ความเป็นอยู่ สามารถเลี้ยงตัวได้ ถึงมาเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง ที่ก้าวหน้าไม่ใช่เพียงแต่ปลูกพอกินอย่างนั้น มันต้องมีพอที่จะตั้งโรงเรียน แม้แต่ศิลปะเกิดขึ้น ประเทศชาติถือว่าประเทศไทยเจริญในทุกทาง ไม่หิว มีกิน คือไม่จน มีกิน มีอาหารใจ หรืออะไรอื่นๆ ให้มากๆ ความสะดวกจะสามารถสร้างอะไรได้มาก นี่คือเศรษฐกิจพอเพียง สำคัญว่าต้องรู้จักขั้นตอน ถ้านึกจะทำอะไรให้เร็วเกินไปไม่พอเพียง ถ้าไม่เร็ว ช้าไปก็ไม่พอเพียง ต้องให้รู้จักก้าวหน้า โดยไม่ทำให้คนเดือดร้อน อันนี้เศรษฐกิจพอเพียงคงได้ศึกษามาแล้ว เราพูดมาแล้ว 10 ปี ต้องปฏิบัติด้วย

ที่ประหลาดที่สุดเริ่มที่สระบุรี มงคลชัยพัฒนา เริ่มต้น 15 ปีแล้ว ก่อนถึงอายุ 60 ไปสร้างแล้ว ก่อนมีมูลนิธิชัยพัฒนาด้วยซ้ำ ไม่ใช้เงินงบประมาณ ใช้เงินในศาลาดุสิดาลัย มีเพื่อนฝูงถามเอาไหมไปซื้อที่ 1,000-2,000 บาท ไปจัดการที่ตรงนั้น 15 ไร่ เศรษฐกิจพอเพียงเริ่มตรงนั้น จนกระทั่งไปทั่วประเทศ จนรัฐบาลสนใจ ไม่ใช่รัฐบาล เป็นพวกที่นักเศรษฐกิจเก่งๆ สนใจเดี๋ยวนี้ไม่ต้องโฆษณาแล้ว นักเศรษฐกิจที่มีความรู้เขาเข้าใจ เมื่อเข้าใจแล้วก็สบายใจ มาถวายพระพรก็สบายใจ อันนี้ที่พูดที่ทำอะไร เข้าใจเป็นพรที่ดีที่สุด ก็พอใจ เรื่องอื่น ที่ไม่ใช่เรื่องข้าว เรื่องปกครองทั้งหลาย ด้านวิชาการมันก็มีพอเพียงเหมือนกัน พูดถึงรัฐศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ก็มีรัฐศาสตร์พอเพียงเหมือนกัน ไม่งั้นจะทำให้เละเทะไปหมด ที่พูดนี่ตะล่อมให้เข้าใจว่า ให้พอเพียงไม่ใช่เศรษฐกิจ เป็นความคิด ให้สามารถทำอะไรอยู่ได้ แม้แต่กองทัพ ซึ่งกองทัพทำอะไรพอเพียงเยอะแยะ ช่วยหลายอย่าง ทำได้ อย่างทหารเรือ เรือ ต.91เศรษฐกิจพอเพียง เดี๋ยวนี้ ต.91 พังแล้วรับราชการมาพอสมควร

ต้องพูดเพราะว่า นายกฯ มาพูดเมื่อวานนี้ ที่สนามหลวงแล้วถือธง ชนะๆ ไชโย นี่แหละ ทราบดีว่านายกฯไม่ค่อยชอบให้เตือน ใครเตือนเรามันเคือง แต่จะเล่าให้ฟัง เตือนนี่ สมเด็จพระบรมราชชนนี แม่เราอายุ 40-50 แล้ว ท่านชมเก่ง ทำนี่แม่ชอบ แต่ท่านต้องต่อว่า อย่าลืมตัว ท่านว่าอย่างนั้นทุกครั้ง ท่านพูดว่าอย่าลอย ท่านใช้คำว่าปอดลอย ขาต้องอยู่ติดดิน กับดิน ชื่อลูกภูมิพล ต้องเหยียบดิน ไอ้การลอยไม่เหยียบดินใช้ไม่ได้ ภูมิพลเหยียบดิน ถึงเดินไปบนภูเขาก็เดินบนดิน เหาะเฮลิคอปเตอร์ลงมาก็มาเดินบนดิน ท่านเตือนเสมอว่าห้ามไม่ให้ลอย จนอายุเกือบ 60 ถึงหยุด ท่านไม่เตือนแล้ว ท่านว่าแม่ชอบ ถ้าทำอะไรดีให้รู้ว่าดี อย่าไปเหิม ต้องระวัง

ชัยชนะของการปราบยาเสพติดดี ที่ปราบ แล้วที่เขาตำหนิคนตายตั้ง 2,500 คน เรื่องเล็ก 2,500 คน ถ้านายกฯไม่ได้ทำทุกปีๆ จดไว้ มีมากกว่า 2,500 คนที่ตาย ทั้งคนที่เสพติด แล้วคนที่ฆ่าคน เผาอะไรต่างๆ รวมทั้งเจ้าหน้าที่ที่ไปปราบก็ตายมาก แต่ไม่พูดถึง ไม่ไปนับ ไม่ไปชี้ พวกที่ค้า พวกที่ทำก็ตายเยอะเหมือนกัน แต่ไม่พูดถึง เชื่อว่าพอๆ กับที่จดว่ามีผู้ตายในสงครามต่อสู้ยาเสพติด ที่ทราบว่าคนตายเพราะยาเสพติดมากมาย เพราะสังเกตดูปีที่แล้วบอกว่า 40 กว่าปีแน่ เพราะตอนนั้นอยู่ที่พระที่นั่งอัมพรสถานฯ ก่อนลูกคนเล็กยังไม่เกิด ลูกคนเล็กเกิดพระที่นั่งอัมพรฯ แล้วย้ายมาสวนจิตรลดาฯ มียาเสพติดก่อน มีวิธีที่จะทำ ปีที่แล้วเล่าให้ฟังแต่ไม่ละเอียดพอ ไม่เข้าใจ

ปีที่แล้วอธิบายทำไมถึงนึกถึงเป็นสงคราม เพราะสงครามสองอย่าง สงครามการเมืองกับสงครามเศรษฐกิจ สงครามการเมืองใช้ยาเสพติดเป็นบ่อนทำลายประชากรของประเทศ เป็นผลพลอยได้ที่เขาได้เงิน แต่ที่เขาได้คือทำลายประชากร ให้เป็นคนติดยา เป็นขี้ยา ที่คิดอะไรไม่ออก บางคนคิดว่าใช้ยาทำให้แข็งแรง มีคว